Tryb manualny – podstawowe parametry

Każdy początkujący jest przerażony trybem manualnym. Do dyspozycji mamy wartości które nic nam nie mówią, więc łatwiej i wygodniej skorzystać z trybu automatycznego. Tymczasem mając wiedzę tylko o kilku parametrach, mamy pełną kontrolę nad tym jak zdjęcie będzie wyglądać.

W tybie manualnym do dyspozycji mamy parametry ekspozycji, a więc między innymi: czas naświetlania, przysłonę i ISO. Wszystkie razem wpływają na jasność obrazu, jednak każda osobno jest odpowiedzialna również za coś innego.

Do trybu manualnego przejdziemy przekręcając pierścień na górze aparatu do pozycji M. Naszym oczom ukarze się szereg opcji które możemy zmieniać wedle uznania.

• Czas naświetlania

Czas naświetlania (czas otwarcia migawki) to wartość podawana w ułamkach sekund, decydująca o tym jak długo matryca będzie rejestrować obraz po otwarciu migawki. Potrzebujemy go więcej, robiąc zdjęcia w słabych warunkach oświetleniowych i mniej, kiedy światła mamy więcej. Im dłuższy czas naświetlania, tym większe ryzyko zamazanych zdjęć.

1/25		Dłuższy czas naświetlania, ruch jest rozmyty, a ujęcia jaśniejsze.
1/1000		Krótszy czas naświetlania, ruch jest zamrożony, obiekty są nieporuszone, a ujęcia ciemniejsze.

Aby zdjęcie nie było poruszone, czas naświetlania nie powinien być dłuższy niż odwrotność ogniskowej, a więc wybierając ogniskową 50 mm, czas naświetlania nie powinien być dłuższy niż 1/50 sekundy. Również, przy nagrywaniu parametr ten nie zostaje bez znaczenia. W tym wypadku wartość czasu naświetlania dotyczy jednej klatki filmowej. W rezultacie przy dłuższym czasie naświetlania nagranie jest jaśniejsze, a ruch jest bardziej rozmazany, niż przy krótszym czasie nagrywania. 1/50 sekundy to wartość zbliżona do tej rejestrowanej naturalnie przez ludzkie oko.
tutaj pomaga światłomierz (skala)

• Przysłona

Przysłona odpowiada za to, ile światła wpuszczamy w obiektyw. Składa się z małych listków które otwierają się bardziej lub mniej. Jest to więc wartość zależna od obiektywu który posiadamy i również odpowiada za jasność ujęcia. Każdy obiektyw ma własny zakres tych wartości, a więc wartość przysłony zależy właśnie od niego, a nie od naszego aparatu. Przysłona wpływa również na głębię ostrości, czyli na mniej lub bardziej rozmyte tło. Im mniejsza wartość przysłony, tym mniejsza głębia ostrości, a więc tło jest bardziej rozmyte, a wyostrzony detal.

f/1.8		Mała wartość – jaśniejsze ujęcia i mniejsza głębia ostrości, co daje efekt rozmytego tła i wyostrzonego detalu.
f/5.6		Duża wartość – przysłona wpuszcza mało światła, co daje ciemniejsze ujęcia i większą głębię ostrości, w wyniku czego większy obszar naszej kompozycji jest wyraźny.

• Czułość ISO

ISO to parametr, który określa czułość matrycy na światło wpuszczane przez obiektyw. Im większa wartość, tym większa czułość, a więc jaśniejsze ujęcia. ISO ustawiamy w zależności od warunków oświetleniowych. Warto jednak pamiętać, że im większa wartość ISO, tym większe szumy na zdjęciach i ich gorsza jakość (mniej szczegółów, mniejsze nasycenie i kontrast).

ISO 200		Niska czułość – matryca przyjmuje mniej światła, a my otrzymujemy wysoką jakość obrazu. Używamy w dobrych warunkach oświetleniowych gdzie dostarczana jest odpowiednia ilość światła, np. w jasny dzień na zewnątrz.
ISO 1600		Wysoka czułość – używamy tam, gdzie źródła światła mamy mniej np. w nocy lub w pomieszczeniach, tym samym jakość naszego zdjęcia spada.

Kilka wskazówek:

• Podsumowując: światło przechodzi przez przysłonę umieszczoną w obiektywie, następnie trafia na matrycę która reaguje według ustawień ISO i rejestruje obraz tak długo, jak zostało to ustawione w czasie naświetlania.
• Zacznij od dobrania jak najniższej wartości ISO, następnie ustaw przysłonę i czas naświetlania.
• W stosownym dobraniu parametrów, pomóc nam może tzw. trójkąt ekspozycji.
• Stosując czas naświetlania 1/100 sekundy, przysłonę f/2.8 i ISO 100, dokładnie taką samą jasność będzie miało zdjęcie zrobione przy 1/200 sekundy, przysłonie f/4 i ISO 400, ale zupełnie inną jakość.

---